Coaching beginnende directeuren in het primair onderwijs

Nieuwsbericht | 20-03-2025 | 16:45

Directeur in het primair onderwijs is een uitdagende baan, waarin je de lijnen uitzet, eindverantwoordelijk bent voor het goed functioneren van de school en samen met het team werkt aan het beste onderwijs. Het is daarbij een hele mooie baan, zeker als je in de klassen ziet dat jouw beleid effect heeft. Een coach kan startende directeuren helpen zich direct goed te positioneren. Waardoor ze zich zekerder voelen, beter functioneren en meer plezier hebben in hun werk.  Wat dat betekent vertellen Myrthe (directeur van CBS De Rehobot) en Ton (coach van leidinggevenden in het onderwijs) in dit artikel. 

Als directeur ben je eindverantwoordelijk

Myrthe stond 10 jaar met veel plezier voor de klas. Toen de locatiemanager van haar school uitviel, werd zij gevraagd om haar een half jaar te vervangen. Daarvoor had ze al wel eens bedacht dat ze op termijn directeur wilde worden, maar na die ruim zes maanden wist ze het zeker: dit wil ik. “Ik dacht dat ik de interactie met de kinderen zou missen, maar ik werd er juist heel enthousiast van. Dus aan het einde van die vervanging deed ik de opleiding leidinggevende in het onderwijs en vrij snel daarna kon ik aan de slag. Eerst kreeg ik begeleiding van mijn oude directeur en toen dat wegviel, ben ik op zoek gegaan naar een coach. En dat werd uiteindelijk Ton. Wat ik vooral fijn vind aan een coach is dat ik me zekerder voel. Je hebt een klankbord, iemand om mee te sparren. Ik kan altijd terugvallen op Ton. Zijn ervaring en kennis helpt mij vooruit”.

In de onderwijsregio gebeurt veel. We maken grote stappen, in werving, in selectie, in behoud, in begeleiding en in professionalisering. Krachtige voorbeelden delen we, zodat andere onderwijsregio’s ook sneller vooruitkomen. Het koppelen van coaches aan beginnende directeuren is hier een goed voorbeeld van. Het zorgt ervoor dat die beginnende directeuren zich zekerder voelen en beter hun werk doen. Daardoor groeit hun werkplezier en is er minder uitval. Dat is goed voor iedereen. En het bespaart flink wat kosten, zodat het de investering meer dan waard is.

Doe niet alles, maar meer dingen beter

Ton haakt in: “Dat is eigenlijk het eerste dat ik met Myrthe heb besproken. Ik zie dat veel jonge directeuren alles willen doen en alles goed willen doen. Directeur is een veelzijdige en intensieve baan. Startende directeuren zijn bovendien vaak perfectionistische mensen, dus het is ook nog eens niet snel goed genoeg. Ik heb tegen Myrthe gezegd dat ze gerust een jaar mag nemen om de school en de mensen te leren kennen en te groeien in haar rol. Jouw deur hoeft niet altijd open te staan. Leraren leren de kinderen uitgestelde aandacht. Dus kunnen zij zelf ook wel even wachten tot je tijd hebt.” “Dat inzicht gaf mij de rust die ik nodig heb”, zegt Myrthe.

Ervaring doorgeven

Ton heeft 45 jaar ervaring in het onderwijs en dat wil hij graag doorgeven. “Ik zou eigenlijk met pensioen gaan, maar ik zie dat mijn inbreng nog altijd grote waarde heeft. Ik heb het zelf allemaal al een keer meegemaakt en kan dus goed spiegelen. Ik wil mensen iets bijbrengen, dus als dat lukt dan geeft dat veel voldoening”. Myrthe: “Ik vind het fijn, dat Ton niet direct bij de school betrokken is. Hij is onafhankelijk, is er voor mij en beoordeelt mij niet. Ik kan altijd even checken of mijn aanpak goed is en hij laat me zien hoe ik overkom in een groep. Waar ik me ook erg op verheug is wat we komend jaar gaan doen, het onderwijs verbeteren. We mogen elkaar op school best uitdagen om het beter te doen, als leraren en als team. En ook leerlingen maak je allen beter als je ze uitdaagt. Zo gaat uiteindelijk de kwaliteit van het onderwijs vooruit. Ton helpt mij door ervoor te zorgen dat we het niet alleen beter doen, maar dat wat we doen ook ‘inspectieproof’ is. Zodat we er erkenning voor krijgen.”

Een goede directeur gaat eropaf

We vragen Ton wat iemand een goede directeur maakt. Ton: “Er is niet een ding dat je kan aanwijzen en het verschilt ook per persoon. Maar uiteindelijk gaat het erom dat je zelf de regie houdt. Want als er iets niet goed gaat, komen ze altijd bij jou uit. Jij bent eindverantwoordelijk, dus jij moet eropaf gaan. Zelf het initiatief nemen. En tegelijkertijd de balans houden, want je bent overal verantwoordelijk voor, maar je kunt niet alles zelf doen. Wat ik als coach wil is mensen helpen. Ik weet veel, dus als jij een uur moet zoeken, dan is de kans groot dat ik in een minuut het antwoord heb. Maak daar gebruik van! Daarom zeg ik altijd: als er iets is, bel me gewoon even dan komen we er samen wel uit.”

Coaching maakt startende directeuren beter

“In ons directeuren overleg zitten veel onervaren directeuren”, vertelt Myrthe. “Ik zie daar dat er een bredere behoefte bestaat aan een onafhankelijke sparringpartner”.  “Misschien is het een goed idee als ik af en toe daarbij aansluit”, oppert Ton. “Dan kan ik meer mensen op weg helpen”. Myrthe ziet daarnaast dat enkele van haar vroegere klasgenoten van de leidinggevende cursus het moeilijk hebben. Een aantal zal daardoor misschien op termijn afhaken. “Maar het is niet alleen dat”, zegt Ton. “Je hebt ook mensen die niet afhaken, maar geen plezier meer hebben in hun werk en het vooral uit plichtsbesef doen. Terwijl het juist een heel mooi beroep kan zijn. Het lijkt mij prachtig als ik er met mijn werk voor kan zorgen dat die mensen er ook weer plezier in krijgen.”