Wat kan leraren behouden voor het beroep?

Doel van het onderzoek

Onderzoek van ResearchNed brengt de vertrekredenen van leraren in kaart. Daarvoor is een enquête gehouden onder docenten die pas zijn vertrokken. Interessant is ook dat deze docenten aangeven wat hen had kunnen behouden voor het onderwijs. De onderwijsregio’s kunnen met de onderzoeksgegevens beter inspelen op de wensen en behoeften van (startende en ervaren) leraren. Niet alle aanbevelingen zullen eenvoudig toepasbaar zijn. Wel geeft het onderzoek een helder overzicht van de mogelijkheden.

Innovatie-inspiratie voor de onderwijsregio

• Het verlagen van de werkdruk is de belangrijkste manier om leraren te behouden voor het onderwijs.
• Het is mogelijk dat er in de onderwijsregio docenten zijn die delen van hun takenpakket onderling kunnen uitwisselen. Een deel van de ondervraagde docenten geeft aan behouden te kunnen blijven door hybride docentschap, waarbij leraren deels lesgeven en daarnaast andere taken (binnen de school) uitvoeren. Een ander deel van de respondenten zou willen terugkeren naar het onderwijs als ze zich volledig op lesgeven kunnen richten, zonder andere taken. Als deze twee groepen taken uitwisselen, zouden ze mogelijk allebei behouden kunnen blijven.

De belangrijkste bevindingen voor de onderwijsregio

1.    Wat is de meest voorkomende vertrekreden?

De meest voorkomende reden waarom leraren vertrekken is de hoge werkdruk. 47% geeft dit aan als reden van vertrek. Zij noemen concreet: overwerken, constante beschikbaarheid en 'altijd aan staan'. Op de vraag wat hen had kunnen laten blijven, antwoorden ze: kleinere klassen, meer ondersteuning, waardering en een professionelere schoolleiding.

2.    Wat zijn overige vertrekredenen?

• 41% is vertrokken vanwege een gebrek aan uitdaging en ontwikkeling. Ze voelden zich verveeld of vonden het werk routinematig. Oudere docenten wilden niet de 'verzuurde collega, tegen pensioen aan' zijn; jongere docenten vonden hun werk te herhalend. Het bieden van afwisseling, uitdaging en groeikansen kan deze leraren behouden.
• 37% is ontevreden over het schoolbestuur. Zij voelden zich niet gehoord, misten steun bij persoonlijke problemen en zagen problemen ontstaan na wisselingen in het leiderschap. 80% van deze groep zegt dat ze met ander bestuur waren gebleven.
• Overige vertrekredenen zijn: gebrek aan begeleiding en teamwerk (27%; vooral starters), onvrede over visie/autonomie (25%), slechte arbeidsvoorwaarden (25%) en onvoldoende aandacht voor leerlingen (22%).

Dit artikel biedt inspiratie voor onderwijsregio's en vat een onderzoeksrapport kort samen. Let op dat samenvattingen soms nuances missen. Bovendien zijn de onderzoeksresultaten nooit een garantie op succes, omdat de situatie in de regio kan verschillen van de onderzoekscontext.