‘Het vonkje bij zij-instromers aanzetten’

Weblogbericht | 02-04-2025 | Redactie

Wie: Jacobijn Olthoff, directeur van de lerarenopleidingen van de Universiteit van Amsterdam.
Kracht onderwijsregio’s: Opleidingsinstituten en hun aanbod samenbrengen, om een gemeenschappelijk belang te dienen.
Stap naar voren: De overstap voor zij-instromers makkelijk maken door opleidingstrajecten flexibel in te richten.

Samen op het opleidersplein

‘Niet iedereen komt in aanmerking voor een universitaire lerarenopleiding’, zegt Jacobijn. ‘Daarom is het fijn dat ook de hogescholen hier staan.’ Op de bovenverdieping van het Nova College in Hoofddorp hadden alle aangesloten opleiders van de onderwijsregio Kennemerland & Groot-Amsterdam zich verzameld. Er heerste een onderlinge sfeer van “één voor allen, allen voor één”. ‘Ik weet voldoende van de andere lerarenopleidingen. Als ik iemand spreek die beter past bij een lerarenopleiding bij een hogeschool, zoals de pabo of een tweedegraads lerarenopleiding, dan kan ik makkelijk zeggen: “Dáár moet je zijn”.’

Ingaan op specifieke vragen

Met tien jaar ervaring als opleidingsdirecteur weet Jacobijn een potentiële zij-instromer snel in te schatten. ‘Vaak hebben mensen heel specifieke vragen over zij-instroom. De algemene informatie over een overstap naar een baan in het onderwijs hebben ze meestal al gelezen op het internet. Dus gaat het gesprek al snel over iemands persoonlijke situatie.’

De meeste gesprekken die Jacobijn voerde, duurden maar kort. Op formulieren noteerde ze daarom de contactgegevens, wensen en achtergronden van de kandidaten. “Dan kan ik ze later precies de juiste informatie toesturen. En daarna ga ik ze ook mailen. Ben je al wat verder? Heb je nog vragen? Of ik nodig ze uit voor een voorlichtingsbijeenkomst die bij hun interesses past.”

Bestaande baan en opleiding combineren

Het was de derde keer dat Jacobijn de UvA vertegenwoordigde op de Meet & Greet. ‘Er komen voor ons veel studenten uit voort’, verwoordt ze haar ervaring met de eerdere edities. Vaak praatte ze met deelnemers over het traject voor zij-instromers van de UvA: “Aan de Slag voor de Klas”, of kortweg ASK. “Dat traject is speciaal bedoeld voor mensen die hun bestaande baan willen combineren met de opleiding. Ze kunnen dan twee of drie dagen per week hun oude werk blijven doen. Met de scholen hebben we de afspraak gemaakt dat zij deze mensen een kleine, betaalde baan aanbieden.” Ze vertelt dat de meeste mensen in het ASK-traject na verloop van tijd hun oude baan opzeggen en volledig voor het onderwijs kiezen. ‘Niet iedereen, want er zijn ook mensen die hybride leraar willen blijven. Ook dát kan natuurlijk. Je hoeft niet alle schepen achter je te verbranden.’

Ze tekent er wel bij aan dat het ASK-traject alleen mogelijk is voor een opleiding in de tekortvakken, zoals wiskunde, natuurkunde, scheikunde, Nederlands, Frans, Duits, Engels en informatica. ‘ASK werkt als een tierelier. We halen er ieder jaar zo’n 25 zij-instromers op binnen. En omdat het om tekortvakken gaat, zijn ook de scholen er heel blij mee. Het is echt een uniek concept!’

Veel flexibiliteit mogelijk

Om het zij-instromers makkelijker te maken heeft de UvA jaarlijks twee instapmomenten. ‘En tussendoor zijn er voorlichtingsbijeenkomsten. Je kunt ook in een baan op een school beginnen en een paar maanden later met de opleiding. We hebben het heel flexibel gemaakt.’

Jacobijn heeft niet de illusie dat alle aanwezigen op de Meet & Greet direct in september willen beginnen. ‘Veel mensen zijn zich nog aan het oriënteren. En volgend jaar doen ze dat nog eens. Dat kan het moment zijn waarop ze denken “Ja, ik ga dit leuk vinden”. En dan ben ik blij dat ik op een avond als die het vonkje bij ze heb aangezet.’